Wat er aan vooraf ging

We waren nog maar net 14 dagen terug van onze rondreis in Brazilië toen we op zondag 11 november 2007 toevallig via internet lazen dat er door Matoke Tours testreizigers werden gevraagd voor een apenreis in Oeganda Rwanda en Kongo.

Omdat we op onze vorige reis naar Oeganda, in september 2005, eigenlijk wel een beetje verliefd waren geworden op Oeganda en de ervaring met Matoke Tours toen zeer goed bevallen was, besloten we om meer informatie te vragen over deze reis.  Op maandag 12 november 2007 werd een mailtje naar Matoke Tours gestuurd. Op dinsdag 13 november 2007 kregen wij antwoord van Paul met de gevraagde informatie en de mededeling dat er nog 3 plaatsen waren voor de reis van 14 maart 2008. We hebben niet lang getwijfeld en direct de inschrijf formulieren ingevuld en op woensdag 14 november 2007 verzonden naar Den Bosch en een mailtje  naar Paul dat de formulieren onderweg waren. Nog die zelfde middag kregen wij bericht dat we de laatste 2 plaatsen op deze reis hadden. Nog nooit hadden we zo kort na een vorige reis en zo snel, binnen 4 dagen, een nieuwe reis geboekt. Maar we konden deze kans niet laten liggen.

Dit zou voor ons de eerste keer worden dat wij voor een grote rondreis een land voor de 2^e maal bezoeken. Wel zat hier voor ons ook een nieuw gedeelte bij namelijk Rwanda en Kongo. Helaas kregen we al snel te horen dat Kongo af zou vallen in verband met de veiligheid. Hiervoor in de plaats zou een 2^e gorillatrek in Oeganda er bij komen. Nu begon het wachten tot 14 maart 2008. Omdat er deze reis met KLM gevlogen werd konden we regelen dat we vanaf Maastricht- Aachen Airport konden vertrekken. Lekker makkelijk, dicht bij huis, geen lange incheck tijden en maar een half uurtje vliegen naar Schiphol.

Vrijdag 14 maart 2008

Eindelijk werd het 14 maart. De koffers  waren gepakt en de reis kon beginnen. De reis verliep prima, de vluchten waren mooi op tijd en  we landden om 20.15 uur op het vliegveld van Entebbe. Na de nodige administratieve  handelingen bij de immigratiedienst op het vliegveld werd ons tegen een bedrag van 50$ een visum overhandigd. Op naar de bagage toen we bij de lopende band aankwamen zagen direct onze eerste koffer. Dat was snel nu nog de 2^e koffer en die kwam……………niet.????  Nogmaals gekeken en gevraagd maar de tweede koffer was er echt niet. Op naar de afdeling lost luggage. We zagen al snel dat we niet de enige waren er stond een flinke rij. Dus wachten geblazen er zaten een 5 tal mensen achter een bureau maar er waren maar 2 computers beschikbaar waar er maar 1 van werd gebruikt. Welkom terug  in Afrika!.  Na wat wachten wist een aller vriendelijkste juffrouw ons te vertellen dat onze koffer was gevonden en dat die de volgende morgen om 10.40 uur zou aankomen met een vlucht van Kenia Airways via Nairobi??? Na wat formulieren te hebben ingevuld hebben we ons gemeld bij de wachtende reisbegeleider. De rest van de groep was  inmiddels naar het overnachtingschotel gebracht. Toen ook wij daar na een ritje van 10 minuten aankwamen konden we kennis maken met de rest van de groep.

Het gezelschap zou uit totaal 13 mensen bestaan.

De deelnemers: Jan en Yvonne, een ondernemers echtpaar, Reinier en Gertjan , 2 vrienden uit Opperdoes, Annelies, een katten pensionhoudster, Sonja, een Belgische landmeetster, en wij Wim en Sonja, uit Limburg.

Het begeleidingsteam: Pieter, onze Vlaamse begeleider die ook Frans sprak, makkelijk voor in Rwanda, Nand, de nestor van Matoke Tours, onze 2 chauffeurs Sam en Jack en Paul, mede eigenaar van Matoke Tours en verantwoordelijk voor de verkoop en contacten in Nederland. Hij ging mee om deze reis zelf te ervaren en daardoor beter te kunnen promoten bij potentiële klanten in Nederland. Er werd voor het slapen gaan een eerste briefing gehouden. Gezien onze vermiste koffer zou de groep morgen gewoon vertrekken, via Kampala voor het wisselen van geld, naar onze eerste bestemming Mweya lodge  in Queen Elisabeth National Park. En wij zouden met Nand, Paul en Jack naar het vliegveld gaan om onze koffer op te pikken om daarna de groep na te reizen.

Zaterdag 15 maart 2008

Precies om 10.40 uur meldden we ons weer bij de afdeling verloren bagage, het vliegtuig was op tijd geland en wij konden onze koffer op halen vanaf de lopende band. Niet dus, er kwam weer geen koffer.  Terug naar de behulpzame juffrouw. Er zouden die dag nog 3 vluchten vanuit Nairobi komen en met 1 van deze vluchten zou onze koffer meekomen.  Hier kon dus niet op gewacht worden. Er werd afgesproken dat onze koffer naar het KLM kantoor in Kampala zou worden gebracht en daar zou hij door iemand van Matoke Tours worden opgehaald en na bezorgd. Gelukkig hadden we half om half gepakt zodat we wat kleding betreft vooruit konden. Sonja miste wel haar toilettas en ik mijn teva’s.  Het zou uiteindelijk, door bureaucratie, 5 dagen gaan duren voor we de koffer terug hadden.

Ook wij konden op weg naar Queen Elisabeth NP. Vlug  nog even voor Sonja wat toiletspullen gekocht. Onderweg zagen we weer waarom we Oeganda zo mooi vonden. Wat is het land groen en de bevolking vriendelijk. Over al wordt je nageroepen “Hello Mzungu” (hallo Blanke) en wordt er naar je gezwaaid. Je ziet de zwaar beladen fietsen met de matoke bananen, mensen die van alles op hun hoofd transporteren. De leuke dorpjes vol van bedrijvigheid met stoffige straatjes. Onderweg hebben we samen bij een lokaal restaurant lokaal geluncht. Waar eet nog je met 4 man voor gezamenlijk 8000 shilling (3,5 euro) inclusief de cola. De lunch bestond uit bonen met rijst en saus, de smaak was prima en het was zeer voedzaam. De reis verliep voorspoedig en we liepen in op de eerder vertrokken  groep. En toen ging het mis, Jack, minderde snelheid om 1 van de vele verkeersdrempels te nemen. We waren net de drempel gepasseerd en wilden verder rijden toen we een harde klap voelden en hoorden tegen de achterzijde van onze bus.  Er was een vrachtauto van 12 ton door zijn remmen gegaan en tegen de achterkant van onze bus aangeknald.     De bus was een halve meter korter geworden, de achterruit lag er uit, maar er was gelukkig niemand gewond, wel flink geschrokken. De vrachtwagen was niet voorzien van kentekenplaten en was bedoeld voor de export naar Congo. Ook de chauffeur en zijn bijrijder waren Congolees en konden geen rijbewijs of ander identificatiemiddel overleggen ook geen papieren van verzekering van de vrachtauto. Ja, ja dit is ook Afrika. Er kwam een politieagent op zijn fiets aangereden. Deze bekeek de zaak eens maar bemoeide zich nergens mee, hij schreeuwde alleen wat naar al het volk dat midden op de weg de aanrijding aan het bekijken was. Gelukkig hadden we Jack, hij ging samen met Nand in  onderhandeling met de inmiddels gearriveerde eigenaar van de vrachtauto over de hoogte van de schade vergoeding. Na wat heen en weer geschreeuw werd er uiteindelijk 450.000 shilling betaald =  180 euro (uiteindelijk  zou de bus ook voor dat bedrag gemaakt worden, in Oeganda wordt alles gemaakt en niet door nieuw vervangen). Wij konden in een tochtige bus zonder achterruit onze weg vervolgen en kwamen in het donker aan in de Mweya lodge. Dit waren de eerste 2 enerverende reis dagen. Nu kon de vakantie echt beginnen.

Zondag 16 maart 2008

De Mweya Lodge is prachtig gelegen in een bocht van het Kazingakanaal dat lake George met lake Edward verbind. Vanaf de diverse terrassen heb je een schitterend uitzicht over het kanaal en over het park. Op de oevers zie je dat de buffels komen drinken ook olifanten komen om te drinken en te zwemmen en heel veel nijlpaarden. Om 06.00 uur op om, om 06.30 uur voor onze eerste game drive te vertrekken. Er is weer van alles te zien, waterbokken, Oeganda kobs, hyena’s, olifanten, buffels en een 3 tal leeuwen. Ook diverse verschillende vogel soorten gezien. Om 10.30 uur zijn we weer terug om van een heerlijk ontbijt te kunnen genieten. Daarna zijn we vrij tot 14.00 uur. Ook rond de lodge is veel te zien Je kunt vanaf het bezoekerscentrum over lake George uit kijken en over een vlakte waar je de nijlpaarden kunt zien liggen en  olifanten ziet lopen. Ook bij de lokale landingsbaan is van alles te zien. Ik zag daar waterbokken, wrattenzwijnen en een monitor lizzard (een varaan) en ook hier weer veel vogels. Om 14.00 uur stond een boottocht op het Kazingakanaal op het programma. Deze tocht hadden we in 2005 ook al gemaakt maar het blijft geweldig mooi. Het is fascinerend dat je hier 1 foto kunt maken met wel 6 verschillende vogelsoorten tegelijk. Of 1 foto met zowel  buffels en nijlpaarden en een paar verschillende vogelsoorten.

Maandag 17 maart 2008

Vandaag een reisdag. We  vertrokken na het ontbijt in de richting van Kibale Forest. Omdat het geen lange rit was werd besloten om in het Queen Elisabeth NP nog even een bezoek te brengen aan een grot met vleermuizen en pythons. De grot wordt in alle reisgidsen omschreven. De pythons in deze grot leven van de vleermuizen. Na een korte wandeling door een bos kwamen we bij de grot aan. Het plafond van de grot hing vol met duizenden vleermuizen. In de hoek van de grot lag 1 van de 4 pythons. Deze was op het moment dat wij daar waren druk doende om een vleermuis naar binnen te werken. Die pythons hebben daar een prima leven, het voedsel komt ze daadwerkelijk de mond in gevlogen.

Na het bezoek aan de grot verder richting Kibale Forest. Nand had voor onderweg een tros bananen gekocht en op het dashboard van de auto neer gelegd. Gezien de temperatuur en geen airco stond het raam van het voorportier open. Langs de weg zagen we een groep bavianen, de eerste apen op deze reis. We stopten om wat foto´s te maken. Hoe snel die beesten het gezien hadden was ons niet duidelijk maar opeens hing er een grote baviaan aan het voorportier en die graaide snel door het open raam naar binnen en weg waren de bananen van Nand.

Na wat foto´s weer verder. In Kibale aangekomen hebben we ons eerst gemeld op de rangerspost omdat 4 personen uit de groep morgen zouden beginnen aan de chimp habituation trek. Dit houd in dat je samen met een ranger  ´s morgens vroeg op zoek gaat naar de plek waar de chimpansees hebben overnacht en dat je de chimpansees dan de gehele dag volgt en observeert tot dat ze ´s avonds hun nesten weer gaan bouwen. Daarna reden we door naar onze eerste overnachtingplaats Bij Kibale Forest genaamd Chimps Nest. Deze lodge wordt gerund door een Nederlander genaamd Jeroen. De huisjes, banda´s genaamd liggen op een helling aan de rand van het bos.

Dinsdag 18 maart 2008

Vandaag ging de eerste groep, Jan en Yvonne en Sonja en Annelies, met de ranger  op weg om de chimpansees te volgen. Wij konden uitslapen en zouden om 09.00 uur samen met Gertjan en Reinier en een gids een wandeling gaan maken door Bigodi Swamp. Met ook hier de kans om apen te zien. Het werd een mooie wandeling en we hebben veel gezien zoals de Redtail Monkey, Grey Cheek Mangabee en de Red Colobus Monkey. Ook heel veel vogels zoals Kingfishers (ijsvogels) in verschillende kleuren en grote. En een groep grijze roodstaart papegaaien die neerstreken in een boom om uit te rusten en te eten. Dit was volgens onze gids vrij uniek normaal worden de papegaaien wel vaker gezien maar dan alleen in vlucht en maken ze geen tussen landing. Een zeer succes volle wandeling.

Na de wandeling rond 12.00 uur weer terug naar Chimps Nest voor de lunch en het ophalen voor de bagage want we zouden de 2^e nacht in de Primate lodge overnachten.  Rond 14.30 uur wilde Nand, Paul en Pieter een locatie gaan bekijken bij een kratermeer. Wij gingen ook mee, en maar goed ook. Aangekomen bij lake Nkurumba waren we zeer verrast we zagen in de bomen rond de kampsite een groep Red Colobus Monkeys samen met een groep Black en White Colubus Monkeys . Wat een spektakel ze sprongen van de ene boom naar de andere boom, schitterend om te zien. Het kratermeer lag naast de kampsite tussen de bomen op een wel heel mooie locatie. Bij het kratermeer zagen we ook nog een groepje Vervet Monkeys. Terug op de kampsite zat bij het was hok ook nog een groep Black en White Colobus apen er zat er zelfs 1 bij met een jong. Dit baby aapje was helemaal wit van kleur en nog erg klein.

Later hoorden we dat de baby aapjes wit blijven totdat ze 3 maanden oud zijn en dan krijgen ze pas hun zwart witte kleur. Dit  was wel erg uniek, we hoorden van de groep die de volgende dag naar het kratermeer gingen dat zij alleen een paar Black en White Colobussen hadden gezien. Op de terugweg naar de Primate lodge zagen we langs de weg nog een groep bavianen. Onze echte eerste dag op zoek naar apen was zeer geslaagd 6 verschillende soorten al gezien. En ’s avonds werden we in de lodge weer herenigd met onze verloren koffer, we hadden alle bagage weer compleet .

Woensdag 19 maart 2008

Vandaag voor ons de dag met de chimpansees. Vroeg op dus, om 6.30 stond onze gids  Silver genaamd al klaar. We vertokken te voet vanaf de Primate lodge. Omstreeks 08.00 uur zagen we in een flits 2 chimpansees door het bos rennen. Ze waren zo snel dat we ze weer kwijt raakten. Het zou tot ongeveer 10.00 uur duren voor we een groep Chimpansees hadden gevonden. Het bleek dat de groep van gisteren zich nu in kleinere groepjes door het bos hadden verspreid. We bleven bij dit groepje als zij zich verplaatsten deden wij dit ook en als zij gingen zitten om te rusten deden wij dit ook.

Onze gids kende alle apen bij naam. Ook was het werk van stropers in deze groep apen zichtbaar 1 van de chimpansees, met de naam Nicolaas, had maar 1 voet. Met de andere voet had hij ooit vast gezeten in een strik en was deze daardoor verloren. Gelukkig kon hij zich ook met 1 voet goed redden. Na de lunch raakten we ook deze groep kwijt en gingen op zoek naar een volgende groep. Omstreeks 15.00 uur troffen we een groepje vrouwtjes met jongen . Dit groepje hebben we nog gevolgd tot ongeveer 16.15 uur.  Het was nog niet duidelijk waar de apen zouden gaan slapen dus besloten we maar om er mee te stoppen voor vandaag. We moesten nog zeker 45 minuten terug lopen naar de lodge een vandaar moesten we nog ongeveer 1,5 uur rijden omdat we in Fort Portal zouden overnachten. Het was een vermoeiende dag geweest maar zeker de moeite waard. In afwachting van de komst van ons busje naar Fort Portal hebben we nog lekker een pilsje gedronken op deze mooie dagen in Kibale Forest.

Donderdag 20 maart 2008

Vandaag vroeg op, 06.30 uur, voor een lange rit van Fort Portal naar Kisoro. We vertrekken zo rond 07.00 uur in de richting van Kabale  en rijden door een afwisselend landschap van theeplantages en dorpjes. In Kabale wordt gestopt voor de lunch. Tegenover het restaurant waar wij lunchen is nu een locatie waar de bebouwing deels van is gesloopt. Hier heeft Nand een van onze reisbegeleiders enkele jaren geleden zelf en restaurant gehad. De sloopplaats biedt een trieste aanblik., maar er zijn nog veel mensen in Kabale die Nand kennen en zodra ze hem zien een praatje met hem maken. Na de lunch door naar Kisoro. Het landschap wordt  bergachtiger en de weg wordt steeds slechter. Maar de uitzichten zijn schitterend.

Tegen de avond komen we aan in Kisoro bij de Travelers Rest, het hotel bekend van Dianne Fossey die van hieruit regelmatig haar tochten en onderzoeken naar de berggorilla´s begon. We worden hartelijk ontvangen door onze gastheer en gastvrouw Roland en Carolien.  Na het diner nog even ter ontspanning bij het haardvuur voor een drankje en dan niet te laat naar bed want morgen staat er weer een zware dag te wachten.

Vrijdag 21 maart 2008

Vandaag zijn we maar weer eens vroeg opgestaan om 06.30 uur om tegen 07.00 uur te vertrekken naar het Magahinga Natinal Park om op zoek te gaan naar de Golden Monkey. Deze apen soort leeft in een bamboebos op de hellingen van de vulkaan. Ook in dit park zijn de gorilla´s weer terug en kunnen ook bezocht worden. Maar wij gingen voor de Golden Monkeys. De start van de tocht was zeer zwaar we waren alleen aan het klimmen en mij, Wim, ging na een half uur tot 45 minuten klimmen het licht uit.  Ik besloot om de rest van de groep niet op te houden en zeker omdat het zwaarste gedeelte nog moest komen ben ik

terug gegaan. Reisbegeleider Pieter stond er op dat een van de dragers met mij  mee ging. De rest van de groep ging door. Weer bij het beginpunt aangekomen ben ik op de achterbank van de bus gaan liggen en heb daar heerlijk geslapen. Toen de groep later terug kwam hoorde ik dat ik niet te veel had gemist. Ze hadden de Golden Monkeys wel gezien maar het waren zeer beweeglijke apen die moeilijk te volgen waren in het bamboebos.

Op de terugweg was de groep nog overvallen door een fikse regenbui en iedereen was drijfnat en de weg was spekglad geworden. Maar goed dat ik had besloten om terug te gaan. Zeker met het programma van morgen voor de boeg.

Zaterdag 22 maart  2008

Vandaag een grote dag van de 1^ste  trekking naar de berggorilla´s. althans voor het merendeel van de groep. Wij,  Sonja en Wim,  en Gertjan waren namelijk al eerder in Oeganda geweest en hadden de berggorilla´s al eens gezien. Voor ons werd het de tweede keer dat we deze groep,  de Nguringu groep in Bwindi Inpenetrable Forest,  zouden bezoeken.  Onderweg hadden we wat tegenslag, door de hevige regenval van afgelopen nacht was de weg geblokkeerd door aardverschuivingen en verder op was een vrachtautootje van de weg geschoven en hing half boven de afgrond en werd vastgemaakt met touwen op zijn plaats gehouden. Hoe nu verder, er was al aardig wat toeloop van de lokale bevolking en er stonden ook wat mensen met schoppen bij. Zij wilden de weg wel vrij maken maar daar moest wel voor betaald worden. Uiteindelijk werd besloten dat, voor 150000 shilling (60 Euro),  zij dat klusje wel een zouden klaren. Wij kwamen overeen dat wij de helft zouden betalen en een vrachtwagen chauffeur die aan de andere kant van de versperring was gestrand zou de andere helft betalen.  Een dorpshoofd zou bijhouden wie er allemaal hadden meegewerkt. Nog nooit zoveel mensen voor 60 euro zo hard zien werken.

De weg was in een mum van tijd weer vrij. Jack, onze chauffeur, was inmiddels met een boda, een bromfietstaxi, naar boven gereden om op de rangerspost te vertellen dat wij later kwamen. Wij zijn te voet langs de versperring gegaan en aan de ander kant zijn we in de laadbak van een pick-up truck en zo naar boven gereden. Bij de rangerspost aangekomen zagen wij een groepje dragers staan. In dat groepje stond voor ons een bekend gezicht, en dat bekende gezicht had ons ook herkent. Ja, hoe is het mogelijk , het was de zelfde drager die ons 2,5 jaar geleden ook geholpen had.

Hij kwam gelijk naar ons toe en wilde weer onze drager zijn. Hij had nog steeds de foto’s die we toen van hem hadden gemaakt. We huurden nog een 2^e drager wetende dat de tocht zwaar zou zijn. De heenweg viel enorm mee het was hoofdzakelijk dalen tot onder in het dal daar gingen we nu naar links (de  vorige keer gingen we naar rechts) we liepen een poosje door het dal en toen moesten we door een waterval omhoog klimmen. Dankbaar hebben we gebruik gemaakt van de door ons ingehuurde dragers die je beter trekkers en duwers kunt noemen. Want ze doen er alles aan om je omhoog te helpen. Na een flinke klim dan eindelijk na 2,5 uur lopen het teken van de gids, de gorilla´s zijn in de buurt, we laten de overtollige bagage achter. De ontmoeting is en blijft een indrukwekkend en prachtig moment. Wat een imposante dieren. Deze groep had 2 silverbacks waarvan Safari nu de leidende gorilla man was. De oude Nguringu waar de groep naar is genoemd is er ook nog steeds bij. We stonden op een meter of 5 van de groep af toen de gids aan mij vroeg om dichter bij hem te komen staan. Ik dacht dat het was om een beter zicht te hebben op een paar gorilla’s die voor hem lagen. Maar niets van dit alles, achter mij op ongeveer 2 meter stond de oude Nguringu  te wachten.

Hij wilde er langs om zich bij de groep te voegen. Het was zeer indrukwekkend, 250 kilo spierbundel die je aan staat te kijken. Hij wachtte even af en liep toen zeer langzaam op een halve meter langs mij heen, in 1 woord GEWELDIG. Na een uur zat het er al weer op en moesten we helaas weer terug en nu berg op. Eerst stopten we nog net nadat we de groep gorilla´s hadden verlaten om te lunchen. We zaten  rustig tegen de berghelling aan toen we ongeveer  15 meter lager  een vreemd geluid  hoorden. Bleek dat dar nog 1 of 2  gorilla´s zaten die dit duidelijk maakten door hard op de borst te trommelen. De terugweg nam meer dan 3 uur in beslag en met behulp van onze dragers hebben we moe maar voldaan de finish gehaald. Terug in Kisoro werden we weer hartelijk ontvangen door Roland en Carolien in Travelers Rest. Door hun krijg je een gevoel alsof je thuis komt.  Gelukkig morgen kunnen we het rustig aan doen.

Zondag 23 maart 2008

Eindelijk lekker uitslapen!!! Om 09.00 uur loopt de weker af en we rollen voorzichtig uit bed, pakken de laatste spullen in en schuiven aan bij het ontbijt. Vandaag beginnen we aan het voor ons nieuwe deel van de reis. We gaan naar Rwanda. Omstreeks 10.30 uur vertrekken we richting de grens Na een half uur hebben we die bereikt. De weg er naar toe is zeer slecht. Aan de andere kant van de grens valt ons direct iets op, daar waar Oeganda op houdt en Rwanda begint gaat de stoffige en hobbelige zandweg over in een mooie gladde asfaltweg met in het midden een witte streep. Na wat grensformaliteiten en een visum voor Rwanda kunnen we door. Aan de grens bij een vriend van chauffeur  Jack geld gewisseld en op naar onze volgende bestemming. We rijden hier weer aan de rechterkant van de weg en wat opvalt zijn hier de vele voetgangers die langs de weg lopen. Rwanda is veel dichter bevolkt als Oeganda en dat merk je direct. De weg is mooi vlak en er lopen diepe goten langs de weg om het water af te voeren. Het verkeer is hier veel gedisciplineerder als in Oeganda. Er zijn hier verkeersregels en men houdt zich daar aan. De voetganger en fietser zijn hier niet vogelvrij verklaard door de automobilist. En er zijn politie controles, veel politie controles. Om de paar kilometer staat er weer een controlepost. Gelukkig laten ze ons met  rust. Omstreeks 13.30 uur komen we aan bij het Kinigi guesthouse  waar we  zullen overnachten. We besluiten om te gaan lunchen. Verkeerd besluit, wat zijn ze hier traag. 1 uur wachten op 1 kop soep laat staan hoe lang het duurt voor je de rest krijgt.  Na de lunch gaan we omdat het regent maar een dutje doen. Morgen is het weer een zware dag met een nieuwe gorillatrekking. ’s Avonds na het diner wordt besloten om de volgende dag na de gorillatrekking niet meer in Kinigi te blijven maar om door te rijden naar Gisenyi. Waar we nu zitten is het niet zo gezellig. De gorilla trekking zal volgens de reisbegeleiding niet zo zwaar zijn als in Oeganda, hebben ze van horen zeggen. We zullen het zien.

Maandag 24 maart 2008

Vandaag voor de verandering maar weer eens vroeg op. 05.30 uur opstaan, 06.00 ontbijt en om 06.30 uur vertrek naar het rangersoffice van Volcanoes National Parc voor de tweede gorillatrekking van deze reis. Het park telt 7 groepen gorilla´s  die bezocht kunnen worden. De ene groep is wat dichterbij de ander wat verder weg.  De tochten er naar toe variëren van 2 tot  6 uur enkele reis. Wij krijgen de Amahoro groep toegewezen, een leuke groep van 17 exemplaren waaronder 2 silverbacks, 1 black back en de rest vrouwtjes met jongen. Om 7.30 vertrekken we met de groep naar de startlocatie van de trekking.  De weg er naar toe is dramatisch slecht veel kuilen en dikke stenen. De bodemplaat en carterpan van de bus krijgen het zwaar te verduren. Af en toe klinkt een harde klap als weer een steen de onderkant van de bus raakt. De bloeddruk van Paul stijgt met de minuut wat gaat dit allemaal niet kosten aan reparaties. Na 20 minuten wordt besloten niet via deze weg verder te rijden de bus trekt het niet. We nemen nu een andere weg ook slecht, maar de kuilen zijn minder diep.

1 keer moeten we een stukje te voet omdat de bus met ons gewicht er in te laag ligt. Mar uiteindelijk bereiken we toch het vertrekpunt. Ook hier weer 2 dragers ingehuurd voor het dragen van onze rugzak maar vooral ter ondersteuning van ons zelf. En het blijkt weer geen verkeerde keus te zijn. De tocht naar de gorilla´s duurt 3 uur. Door de hevige regenval van de afgelopen dagen is het pad er naar toe een grote modder brij veranderd. We gaan tot ver over onze enkels in de zuigende modder. Als je de schoenen weer uit de modder hebt los getrokken hangen ze als een vormloze hoop bagger onder aan je benen. Je kunt  er echt geen model van een schoen in zien. Onderweg tijdens een rustpauze hoorden we wat lawaai in de bomen. En hier zag ik, Wim, nog zeer goed een Golden Monkey. Dit was voor mij mooi meegenomen omdat ik tijdens de Golden Monkey trekking terug was gegaan ivm de zwaarte van de tocht. Maar ook dit wordt weer overleefd. We bereiken uiteindelijk de plaats waar de groep gorilla´s zich zou bevinden. Dit keer niet in het bos maar op een vrij vlak veld waar we goed zicht hebben op de groep. De beide silverbacks liggen heerlijk ontspannen op hun rug en de rest van de groep ligt er omheen. Een baby van 8 maanden is allerlei stunts aan het uithalen op de rug van zijn moeder.

Hij valt er dan ook steeds vanaf. Een iets ouder jong probeert om stoer te doen en komt hard op ons afgerend, maar als hij te dichtbij komt slaat hij eens uitdagend op zijn borst, draait zich om en rent weer weg. We krijgen de hele groep te zien en kunnen mooie foto´s en filmbeelden maken. Net als bij de chimpansees zijn ook hier de gevolgen van stropers zichtbaar. 1 van de silverbacks mist een hand omdat hij  heeft vast gezeten in een strik. Ook hier zit het er na een uur helaas weer op en beginnen we aan de terugweg. Waarschijnlijk lopen we niet meer zo voorzichtig door de modder want we zijn in 2,5 uur  weer terug bij het beginpunt waar de busjes op ons staan te wachten. Moe maar opnieuw met een voldaan gevoel keren terug naar het hotel. Op de terugweg komen  we tot de conclusie dat deze voor ons derde en tevens laatste gorillatrekking ook wel de mooiste is geweest. Nog nooit hebben we een groep gorilla´s zo duidelijk kunnen zien.

Bij het hotel snel wat droge en schone kleren aangetrokken en de koffers weer  in de busjes geladen en weer onderweg naar Gisenyi. Een ritje van 2 uur.  Bij het hotel aangekomen blijkt dat  de kamers uit kleine ronde huisjes bestaan aan de oever van het Kivu meer met een prachtig uitzicht.

Dinsdag 25 maart 2008

Vandaag een vrije dag. Niets moet alles mag. Lekker uitslapen, rustig ontbijten aan de oever van het meer en een korte wandeling door het dorpje. Na de middag laten we ons afzetten in het stadje Gisenyi. We moeten nog wat geld wisselen, willen wat internetten en ontspannen. Het internetten wil niet zo lukken we krijgen geen fatsoenlijke verbinding.. Dan gaan we de lokale markt maar eens bezoeken. Je vraag je af wie hier nu de bezienswaardigheid is, de markt met  zijn lokale artikelen en bevolking of wij die bleekscheten uit een ver land. We worden bekeken als of we van een andere planeet komen. We zien zowaar nog 1 andere blanke op de markt lopen. Na het bezoek aan de markt wandelen we op ons dooie gemak naar het Kivu Sun  hotel hier hebben we afgesproken voor het diner wat we ons dan ook goed laten smaken. Een lekkere ontspannen dag.

Woensdag 26 maart 2008

Vandaag een lange reisdag voor de boeg. We zijn om 06.00 uur op gestaan om te ontbijten zodat we om uiterlijk 07.00 uur kunnen vertrekken. Tijdens de vorige testreis werd een weg langs het Kivu meer genomen, maar deze weg was zo slecht dat ons aangeraden werd een andere weg te nemen namelijk  door de  bergen. Deze weg zou grotendeels goed geasfalteerd zijn. Helaas iemand had zich vergist deze weg was grotendeels niet geasfalteerd. Soms vroegen we ons af of  hier nog wel een weg was. Veel kuilen en gaten en soms flinke rotsblokken op de weg. Maar onze  zeer goede chauffeurs wisten iedere keer wel weer een gaatje te vinden waar we langs konden zonder schade op te lopen. Deze weg was slecht , zeer slecht. Daar tegenover stond dat de omgeving geweldig mooi was.

We hadden prachtige uitzichten in de natuur. We reden door dorpjes waar je aan de verbaasde gezichten van de bewoners kon zien dat hier maar zelden toeristen langs kwamen. Langs de  “weg” waren mannen in blauwe pakken met een nummers op de borst aan het werk. Dit bleken gevangenen te zijn. In de verste omgeving was verder geen bewaker te zien. Zeer enthousiast werden we door hen begroet ze stonden uitbundig te zwaaien. Waarschijnlijk waren wij, mzungu’s, een welkome afwisseling op hun dagelijkse sleur.

Na een vermoeiende rit kwamen uiteindelijk rond 18.00 uur op onze bestemming aan Kisakura in Nyungwe Forest. Hier zouden we de volgende dag op zoek gaan naar de Angolese colobus apen. Na het diner zo tegen 20.30 uur werd tot onze verbazing het restaurant gesloten. We konden nog drank op voorraad bestellen maar we moesten er uit. We hadden 2 keuzes: 1 naar je kamer en naar bed en 2 buiten onder een afdak bij het kampvuur gaan zitten. Wij besloten het 2^e maar te doen. Dat viel vies tegen we werden de hut uitgerookt er was geen ventilatiegat in het afdak de rook bleef daar dus fijn onder hangen. Het sloeg op je ogen en keel. Dus toch maar naar de kamer gegaan.

Donderdag 27 maart 2008

’s Morgens bij het ontbijt zaten er allemaal aapjes rond het restaurant die iets eetbaars probeerden te bemachtigen. Het waren hoofdzakelijk Vervet Monkeys. Maar in de bomen zat 1 Blue  Monkey en deze soort hadden we nog niet eerder gezien tijdens  deze reis, dat was mooi meegenomen. We hadden de keus uit verschillende trekkingen met diverse moeilijkheids gradaties. Niet iedereen ging mee Gertjan, Reinier, Sonja, Annelies, Paul en wij, Sonja en Wim, besloten om mee te gaan. Jan en Yvonne  gingen met Nand en Pieter naar een theeplantage. Wij werden door Sam naar de rangerspost gebracht. Onderweg zagen we nog een paar apen die we ook nog niet eerder hadden gezien. Het bleken L Hoest Monkeys te zijn die hier Moutain Monkey werden genoemd. Nu dus ook weer een nieuwe aanwinst voor de lijst van deze “apenreis” en de trekking op zoek naar de Angolese colobus moest nog gaan beginnen.

Aangekomen bij de rangerspost bleek dat de grote groep van meer dan 400 colobus apen  te ver weg te zitten, een bezoek aan deze groep was vandaag niet mogelijk. We besloten een trekking te maken van ongeveer 3 uur. Onder begeleiding van een ranger gingen we op pad. Het was een mooie route langs een bergwand met schitterende uitzichten tussen de bossen en het dal. Helaas hadden we tijdens deze trekking pech en zagen we geen enkele aap. Hierdoor stonden we niet veel stil en waren we na iets meer dan 2 uur weer terug bij het beginpunt. Een beetje teleurgesteld gingen we terug naar ons guesthouse.  Daar hoorden we van Nand dat op de theeplantage een stuk bos was waar een groep Angolese colobus apen verbleef.

Het bijzondere aan deze groep was dat ze geleid werden door een hybride aap, dat wil zeggen een kruising tussen 2 veschillende apensoorten.

Dit was een kruising tussen een Angolese colobus en een andere soort aap waar ik de naam niet meer van weet. Die middag dus toch nog maar even naar de theeplantage gegaan. Na een korte wandeling kwamen we aan bij het stukje bos en inderdaad zat daar een leuke groep Angolese colubus apen in de bomen met daar tussen een vreemd exemplaar dat er totaal anders uitzag, de hybride aap. In de groep zat ook nog een vrouwtje met een jong dat, net als bij de Black en White colobus apen, spierwit was.

Toch maar weer een mooie waarneming. Deze 2 apen soorten brachten ons totaal op 13 verschillende soorten die we tijdens onze vakantie zouden zien, geweldig!!!

Vrijdag 28 maart 2008

Vandaag een vrij rustige dag, een korte rit naar Huye wat vroeger Butare heette. Onderweg zagen we weer de mannen in blauwe pakken die langs de weg aan het werk waren. In Huye zagen we ook een groep mannen en vrouwen in helemaal roze kledij. Met daarbij een gewapende bewaker. Dit bleken gevangenen te zijn die vast zaten voor deelname aan de genocide die had plaatsgevonden tussen de hutu’s en de tutsi’s. Later zouden we hier in Kigali meer over zien en horen. Tussen de middag hebben we lekker geluncht in het Ibis hotel en daarna hebben we een bezoek gebracht aan het Nationaal Natuur Historisch Museum. Leuk om eens door heen te lopen en te zien hoe hier in Rwanda vroeger werd geleefd maar verder niet erg indrukwekkend. Daarna zijn we nog maar even gaan internetten om onze weblog weer op peil te brengen met onze belevenissen. Na een uur aan een verhaal getypt te hebben, zonder dit hebben opgeslagen, wat zeer stom van mij was, viel de stroom uit. Weg verhaal en weer opnieuw beginnen. Nu zonder verdere problemen. Terug in het hotel om ons klaar te maken voor het diner werd besloten om iets te doen voor een lokaal ziekenhuis. We hebben geld bij elkaar gelegd en inkopen gedaan, hoofdzakelijk voeding omdat ondervoeding bij kinderen daar een groot probleem is.

Daarna hebben we heerlijk gegeten bij de lokale chinees. Men had wat moeite gedaan om het interieur een beetje een chinees aanzien te geven maar daar hield iedere verdere vergelijking met een chinees restaurant op.  Het eten was overigens prima.

Zaterdag 29 maart 2008

Vandaag na het ontbijt, eerst een bezoek gebracht aan het lokale ziekhuis. We werden hierbij begeleid door de directrice van een weeshuis. Het ziekenhuis zag er niet zo uit als wij verwende Nederlanders gewend zijn, maar voor Rwandese begrippen zag het er zeer goed uit. De mee gebrachte voeding werd met vreugde in ontvangst genomen. Ook werd er nog kleding en speelgoed uitgedeeld die Jan en Yvonne vanuit Nederland voor dit doel hadden meegenomen, een geweldig initiatief. Hierna door na Kigali, de hoofdstad van Rwanda, hier kwamen we rond het middag uur aan en hebben we eerst de boeking van onze kamers bevestigd in het hotel en daarna geluncht. Naar de lunch hebben we een bezoek gebracht een het Genocide Memorial. Dit was zeer indrukwekkend. Op het buiten terrein zijn de massagraven van de duizenden slachtoffers van deze genocide.

In het gebouw zelf is een tentoonstelling waar de gruwelijkheden van deze periode worden weer gegeven met foto’s en film materiaal.  In de films zijn gesprekken met overlevenden en daders uit die tijd. Ook laat men skeletten zien van de slachtoffers hangen er foto’s van mensen die nooit zijn terug gevonden of geïdentificeerd en bebloede kleding van de slachtoffers, nogmaals zeer indrukwekkend allemaal. Na deze beelden keerden we weer terug naar de realiteit van die dag, ja live goes on,  en brachten we een bezoek aan een handicraftmarket om wat souvenirs voor thuis te kopen. Ze verkochten hier zeer mooie houtsnijwerken. Daarna zijn we gaan dineren in Hotel Des Mille Collines, hier zijn opnames gemaakt van de film Hotel Rwanda. Het zag er zeer luxueus uit en hebben daar lekker gegeten. Daarna terug naar ons iets minder luxueuze hotel voor de overnachting. Daar aangekomen bleek dat men onze kamers aan anderen had verhuurd. Er was naar hun zeggen iemand van Matoke Tours daar geweest die middag die onze boeking had geannuleerd. Ze wisten echter geen naam en die persoon had ook geen geld terug gevraagd of gekregen. Na veel heen en weer gepraat, verontschuldigingen en beschuldigingen over en weer. Toch maar op zoek gegaan naar een ander hotel. Dit werd gevonden en konden we uiteindelijk laat toch nog gaan slapen.

Zondag 30 maart 2008

Vandaag weer terug naar Oeganda. Na het ontbijt, werden de busjes weer ingeladen en werd aan de rit begonnen. Bij de grens weer de nodige formuliertjes invullen en weer 100 dollar betalen voor de nieuwe visa voor Oeganda. De slagboom gaat uiteindelijk open en we rijden Oeganda weer binnen. Onze chauffeurs voelen zich gelijk weer thuis er wordt weer links gereden en er hoeft geen rekening gehouden te worden met voetgangers en fietsers, die springen toch wel aan de kant. Ook de wegen zijn gelijk weer van een veel minder kwaliteit. Met veel gaten en kuilen. Dit is voor onze bus net even te veel. Op het moment dat we Kabale binnenrijden breekt de uitlaat doormidden met een formule 1 geluid als gevolg. Niet getreurd we hebben nu tijd om te lunchen en Jack gaat op zoek naar een garage om de uitlaat te laten maken. Weet je nog wel van onze aanrijding, hier wordt alles gemaakt en niet door nieuw vervangen. Na enige tijd komt jack dan ook weer terug en de delen van de uitlaat zijn weer aan elkaar gelast en het geluid is weer van een normaal niveau. We kunnen door naar onze overnachtingplaat Massaka waar we allen deze nacht verblijven. Morgen gaan we door naar Kampala.

Maandag 31 maart 2008

Vandaag de rit naar Kampala en voor ons Wim en Sonja samen met Gertjan en Reinier nog door naar Entebbe voor de overtocht naar Ngamba Island. Onderweg wordt er nog even gestopt bij de evenaar. Hier wordt het bekende watertrucje gedaan. Aan de ene kant van de evenaar draai het water door de trechter rechtsom, aan de andere kant draait het links om en precies op de evenaar gaat het water zonder te draaien door de trechter in de emmer. De andere 4 blijven nog even daar en wij gaan door naar Entebbe . Ook komen we onderweg nog langs een wildpark. Dit park is het enige park in Oeganda waar zebra´s leven.

Wij hebben het geluk dat de zebra´s gewoon langs de weg staan zodat we het park niet in hoeven om ze te zien. Rond het middag uur komen we daar aan en melden ons bij het kantoor van de Chimpanzee Sanctuary and Wildlife Conservation Trust, kortweg CSWCT genoemd, voor een briefing over wat ons te wachten staat op Ngamba Island .  Na deze briefing en controle van onze vaccinatieformulieren kunnen we om 12.45 uur aan boord van de boot naar Ngamba Island.

We krijgen reddingsvesten en regenjassen aan want het zou we eens nat kunnen worden. De boot een speedboot met 2 keer 140 pk erachter brengt ons in 45 minuten naar het eiland. En de regenjassen waren niet voor niets. Door het opspattende boegwater waren we anders drijfnat geweest. Op de steiger van het eiland werden we opgewacht door onze gids en begeleider op het eiland Mozes en onze gastheer van het tentenkamp Patrick. We kregen weer een briefing, daar zijn ze op dit eiland gek op, en vervolgens een kop koffie. Daarna was het om 14.00 uur tijd om de chimpansees te gaan voeren. Samen met Mozes gingen we naar een soort van uitkijkpunt en vandaar kon je de chimpansees al zien en horen aankomen. Ze werden nu gevoerd met allerlei soorten fruit. Wat gretig naar binnen werd geslokt.

Af en toe viel er wel eens wat fruit aan de verkeerde kant van het onderstroom staande hek. 1 van de chimps was zo verstandig en nam een lange stok en wist zo het fruit onder het hek door te halen en te bemachtigen. Het was de enige chimpansee van de groep die gebruik maakte van een stuk gereedschap, de stok om dat fruit te bemachtigen. Na de voedertijd van de chimpansees was het lunchtijd voor ons. Patrick had in de tent al voor ons de tafel gedekt en we hebben lekker gegeten. Na de lunch kregen we onze wel zeer luxe overnachtingtenten toegewezen.  Ze waren gebouwd op een vlonder op palen met een veranda dat uitzicht gaf op het Victoriameer.

In de tent 2 vaste bedden en een zitje en aan de achterzijde een chemisch toilet en een bush douche. Dat is een rubberen zak met een tuinslang er aan, de tuinslang is in de tent bevestigd aan een douchekop. De zak wordt gevuld met warm water en met een touw aan een paal omhoog gehesen en douchen maar.

Om 18.00 uur werden we weer verwacht voor het voeren van de chimpansees. Deze keer werden ze naar de nachthokken gelokt en kregen daar hun eten, een kom met zeer dunne pap. Het was een grappig  gezicht hoe al die chimpansees in de tralies hingen. Met 1 hand hielden ze zich vast aan de tralies en met de andere hand hielden ze de kom met pap vast. De kom was te groot om door de tralies te trekken.

Dus de apen hingen aan de binnenkant van de kooien en de bakjes met pap aan de buiten kant. De apen staken hun mond tussen de tralies door en slurpten zo de pap op. Na het eten gingen ze  allemaal slapen in hangmatjes die in de kooi hingen. Wij hadden hierna diner. Patrick had met zijn mensen een heerlijk 4 gangen diner klaargemaakt Mozes onze begeleider dineerde met ons mee en we kregen gelijk de briefing voor de volgende dag. Na het diner hebben we onder genot van een pilsje deze dag nog eens na besproken en kregen we van Patrick het schema van de volgende dag.  06.00 uur opstaan. 06.15 uur koffie, 06.45 melden  bij Mozes  voor de wandeling met de chimpansees, overalls aantrekken. 07.00 uur start van de wandeling, 08.00 uur weer terug, 08.10 voederen en vrij laten van de chimpansees, 08.30 uur staat de warme douche klaar, 09.00 uur ontbijten, 10.00 uur spullen uit de tent halen, 11.00 uur weer chimpansees voeren en 12.00 uur klaar staan bij de steiger voor de terugtocht met de boot naar het vaste land. We zouden er achter komen dat Patrick zich zeer strak aan dit schema zou houden. Daarna gingen we naar bed en konden we in de tent genieten van de nachtelijke geluiden, zoals de vissers op het meer en de kikkers langs de oevers

Dinsdag 1 april 2008

Vandaag voor ons de wandeling met de chimpansees. En inderdaad verliep alles volgens het door  Patrick opgegeven bovenstaand schema.  Om 07.0 uur stonden we dus klaar om met de wandeling te beginnen. Er was een groep van 9 chimpansees geselecteerd om mee te gaan wandelen. 1 had het voor elkaar gekregen om de nacht buiten door te brengen. Toen de andere chimpansees naar buiten kwamen werd die ene even duidelijk gemaakt dat,  dat niet zo hoorde en zij kreeg er dus flink van langs van de overige chimpansees. De wandeling kon beginnen Samen met Mozes en nog enkele ander verzorgers gingen we met de chimpansees op pad. 1 van de chimpansees, Naku genaamd, was nogal lui aangelegd en zat regelmatig bij 1 van ons vieren op de rug om gedragen te worden. Een tweede chimpansee in de groep, genaamd Ikuru, had het alleen op vrouwen voorzien. Aangezien Sonja de enige vrouw die dag in het gezelschap was kreeg zij alle aandacht van Ikuru. Zodra we gingen zitten, zat zij naast Sonja die dan een gehele inspectie kreeg. Ze werd door haar haren gestreken, haar kleding werd van vuil ontdaan en ook haar handen ontkwamen niet aan een manicure, en zo ging dat maar door. Helaas hebben we hier geen foto´s van omdat het niet was toegestaan om een camera mee te nemen tijdens de wandeling. Na een uur zat deze wandeling er op en gingen we terug om de overige apen uit de nachthokken te laten. Dit ging met het nodige lawaai gepaard. De chimpansees kregen te eten en daarna stond volgens schema onze douche klaar. Na de douche het ontbijt en vervolgens de tassen uit de tent halen zodat deze klaar konden worden gemaakt voor de andere helft van onze groep, want die zouden ons die middag komen aflossen. Om 11.00 uur werden de chimpansees nog een keer gevoerd en om 12 uur lag onze boot weer klaar voor vertrek.

Er werd afscheid genomen van onze gastheren en we konden vertrekken richting vaste land.

Deze boot was minder snel en deed er meer dan 1uur over om Entebbe te bereiken.

In Entebbe werden we weer opgehaald door onze bus en de andere helft van de groep ging naar Ngamba  voor hun dag met de chimpansees. Wij zijn gaan lunchen in Kampala en hebben daar nog de laatste inkopen gedaan. Toen naar het hotel gebracht. Daar hebben we de koffers weer in gepakt voor de reis naar huis. ’s Avonds een heerlijk diner gehad bij restaurant Roma. Daarna gingen de jongens nog op stap in Kampala  en zijn wij terug naar het hotel gelopen. Voor onze laatste nacht in Oeganda.

Woensdag  2 april 2008

Eerst maar eens uitgeslapen we zouden tegen 11.00 uur opgehaald worden om naar Entebbe te vertrekken. We zouden pas in de avond rond 22.20 uur terug naar huis vliegen. We hebben daardoor de  rest van de dag doorgebracht bij het zwembad van het Victoria Hotel in  Entebbe. Dat was wel lekker ontspannen. In de loop van de middag kwamen ook de anderen terug van Ngamba en ook die hadden een leuke tijd op het eiland gehad. ’s Avonds het afscheidsdiner Met de nodige speeches en het overhandigen van de enveloppen met fooien. De reis nog eventjes geëvalueerd en toen naar het vliegveld. Daar van iedereen die achter bleef afscheid genomen, koffers ingecheckt, door de veiligheidscontrole  en dan maar wachten op het tijdstip van vertrek. Het vliegtuig had wat vertraging opgelopen in Amsterdam maar die tijd werd door onze piloot op weg terug weer ingehaald.

Donderdag 03 april 2008

De terugreis verliep prima, we landden mooi op tijd in schiphol. Ook onze aansluiten de vlucht naar Maastricht vertrok op tijd . En zowaar wat op de heen weg niet lukte ging nu prima. Al onze bagage was netjes meegekomen en lag op het vliegveld in Maastricht netjes op de lopende band. Mijn collega stond ons al op te wachten met onze eigen auto. We zijn snel ingestapt en naar Posterholt gereden om onze hond Funny weer uit het pension op te halen.  En toen naar huis om 12.30 waren we weer thuis.

Slotwoord

We hebben een geweldige reis gehad met een leuke groep mede reizigers. De organisatie door Matoke Tours was net als onze vorige keer in 2005 weer prima geregeld. Het thema, Primaten/apen,van deze reis is ruimschoots waar gemaakt. We hebben 13 verschillende soorten gezien ik noem ze nog 1 keer op:

Red Taill Monkey, Grey Cheek Mankabee, Red Colobus Monkey,  Black en White Colobus Monkey, Vervet Monkey, Bavianen, Chimpansees. Berg Gorilla’s, Golden Monkey, Angolese Colobus Monkey, Blue Monkey , L Hoest Monkey, en tot slot wel de zeer zeldzame hybride aap op de theeplantage.

En niet te vergeten alle dieren die we nog hebben gezien tijdens de gamedrives in Queen Elisabeth National Park.

Voor diegene die gek is op apen en zeker op gorilla’s en chimpansees is deze reis meer dan de moeite waard.

En nu de reis er op zit kunnen we zeggen: “Gelukkig hebben we onze herinneringen, de foto’s en de film nog.”

Wim & Sonja
2008