Stevig knijpt hij in mijn hand als we langs de weg lopen… Voor zijn gevoel priemen vreemde ogen in zijn rug en voelt hij zich erg bekeken… sterker nog, dat is ook zo! We staan met de auto stil langs de weg net buiten Kigali in Rwanda. Alle vervoer moet stoppen wegens een wielerwedstrijd, dus ook wij parkeren langs de zijkant van de weg…

– Geschreven door Mariëlle Koudijs

Gisteravond zijn we in Kigali geland voor onze rondreis door Oeganda en Zanzibar. Na een heerlijk ontbijt zijn we nu opweg naar de grens met Oeganda en Lake Mutanda. Na een klein uur rijden staan we al weer stil. Om de tijd te doden en de benen wat te strekken besluit ik lekker even op en neer te lopen. Eerst zelf, dan met mijn dochter Floor (11) en daarna met mijn zoon Finn (11). Ze vinden het allebei erg spannend. Floor ontspant al snel als we mooie wever vogeltjes spotten in een boom, zij is de echte natuur- en dierenliefhebber. Finn vindt het allemaal wat enger; al die mensen die ons aanstaren of op en neer langs ons heen blijven wandelen en van onder tot boven observeren. “Zo vaak zullen hier geen blanke mensen rondlopen”, zeg ik nog, “meestal rijden ze in volle vaart voorbij op weg naar een volgende bestemming.” Nu we noodgedwongen even moeten wachten is het heerlijk om het alledaagse leven wat rustiger te bekijken. Een bus met locals is ook gestopt langs de weg en een lief klein meisje in knalgele jurk staat in de deuropening te zwaaien naar Finn, maar ook dat zorgt niet voor een wat relaxtere houding. Dit is dag twee van onze rondreis. Uiteindelijk staan we drie kwartier stil – en we hebben geen wielrenner gezien – voordat we verder kunnen naar de grens. Een typisch Afrikaans begin van onze prachtige reis.

De eerste keer op een verre reis, de eerste keer vliegen zelfs! Dat is al een avontuur op zich. Vroeg op voor vertrek vanaf Brussels Airport, een directe vlucht naar Kigali, en dan met een busje door Kigali naar het hotel. De kids zijn moe, maar kijken hun ogen uit. Zo leuk om te ervaren hoe zij tegen – ogenschijnlijk voor ons normale tafereeltjes – aan kijken. De drukte op straat is wat opvalt bij ze. En dan met name de brommer-taxi’s, niet een, niet twee, maar honderden. Ze verzamelen zich voor een rood stoplicht en als bijen zwermen ze uit over de straat als het licht op groen gaat. Kigali is ook schoon, dat valt mij dan weer op. Waar je in veel Afrikaanse steden veel troep en plastic langs de weg ziet liggen is het in Rwanda opvallend opgeruimd. Er is ook een plastic ban – verboden voor o.a. single-use-plastic en plastic zakjes – en dat is echt zichtbaar!

Wat valt nog meer op? Dat we zo gruwelijk veel aandacht krijgen. Overal waar we langs rijden zijn er kinderen en mensen die zwaaien. Ze roepen “Hello, how are you?” en laten een grote witte glimlach zien. In het begin wisten ze niet zo goed hoe hier op te reageren. Maar naarmate de reis vorderde hebben ze er lol in en zwaaien vrolijk terug! Je ziet ook hoe leuk het is om met kinderen te reizen, want de reacties van de mensen die we onderweg tegenkomen worden ineens nog enthousiaster als ze zien dat er kinderen in de Landcruiser zaten. Ze lachen en zwaaien en dan de constatering dat er kinderen meerijden, dan zie je de glimlach – die al bijna van oor tot oor gaat – nóg groter worden. “There is a boy!!” vertaalde onze gids Musa als een groepje mensen ineens onze zoon ziet zitten voorin en dat ook vol verbazing uitroepen!

Politie check points zijn ook overal, vooral Finn vindt dat zeer interessant. Er wordt gecontroleerd op rijbewijzen, illegale bewoners en zo nog meer. Het is indrukwekkend. Wij groeien niet op in een omgeving met geweren, maar hier zien we de politie erg aanwezig met groot geschut en stevige spijkermatten liggen op de weg. De eerste keer dat de kinderen dit zien is er verbazing en zijn ze enigszins geschrokken. Naarmate de reis vordert en we deze controles vaker tegenkomen is er gewenning. Onze chauffeur rijdt met toeristen en wij komen moeiteloos overal langs. Het normale verkeer wordt staande gehouden en gecontroleerd.

Floor geniet van alle kleurrijke mensen, vooral de dames met mooie jurken en van allerlei spullen die zij op hun hoofd dragen. Ze probeert tijdens de reis zelf ook regelmatig met een mandje of fles op haar hoofd te lopen. Oefening baart kunst, want op het eind weet ze een lang stuk met een fles op haar hoofd te lopen. Creatief als ze is probeert ze van de reis zoveel mogelijk tekeningen te maken. Ik had haar verteld dat er ooit een klant van ons zo’n mooi getekend verslag had gemaakt en dat doet zij nu ook. Op de mooiste plekjes pakt ze haar tekenblok en begint te tekenen!

Gelukkig zijn we in Afrika om te genieten van alle natuur en variatie aan dieren en daaraan wordt ruimschoots voldaan. Lake Mutanda Resort aan Lake Mutanda is onze eerste onze eerste echte stop. Wat een heerlijke plek is dit. We komen aan na een flinke regenbui en het is best afgekoeld. We zitten hier ook best hoog, dat heb je niet in de gaten. De temperaturen zijn heerlijk, niet warm, soms zelfs fris. Hoe dan ook maken we hier van de gelegenheid gebruik om lekker veel op het water te zijn. Dat kan hier super goed en we hoeven dan ook niet bang te zijn; er zijn geen krokodillen of nijlpaarden en er is geen Bilhariza.

Suppen doen we thuis ook vaak. Eigenlijk is mijn liefde voor suppen hier een heel aantal jaren geleden begonnen, dus moet ik het hier natuurlijk weer eens doen! Al suppend en kajakkend brengen we heel wat uurtjes op het meer door. Zeilen kan er ook, maar daarvoor staat er tijdens ons verblijf eigenlijk te weinig wind, dus dat hebben we gelaten voor wat het is. Tijdens een van onze suptochtje komen we zelfs drie otters – de African Clawless Otter – tegen. Zeker zo aan het einde van de dag zie je de otters regelmatig in de buurt van de lodge. We zitten dan ook vaak op een van de steigers te genieten van de uitzichten en starend naar het water om een glimp van ze op te vangen.

Ook zie je aan het eind van de dag de lokale bevolking met hun uitgeholde boomstam terugkeren van het werk op een eiland of als ze gaan vissen. Ook wij ervaren hoe het is om in een uitgeholde boomstam te varen. Okay een houten kont krijg je er wel van, maar het is geweldig!. Tijdens een tochtje zien we ontzettend veel vogels in het papyrus zitten. De stilte op het water is zalig. Het beetje heiige weer maakt het nog sprookjesachtiger dan het al is.

De lodge is helemaal geweldig. We hebben dagelijks de keus uit een aantal menu’s. De eerste dag deden de kinderen mee met het menu, maar onze wereldreizigers zijn nog niet zo aan andere smaken gewend. Nadat we een heerlijke lunch hebben genuttigd, besluiten we in de avond iets van de lunchkaart te laten maken voor de kids. Dit was totaal geen probleem. Het personeel is hier ook zo lief en vriendelijk. Pauline is een schat van een meid. Ze gaat zo leuk om met Finn en Floor, dat ze zich gewoon een kleine prins en prinses voelen. Pauline is blijkbaar de nanny voor het geval ouders een keer op gorilla tracking gaan en de kinderen niet mee kunnen. Dat merken we, ik denk dat alle kinderen die hier komen een geweldige tijd zullen beleven met haar!

Nog geen uur onderweg op de eerste reisdag – van Lake Mutanda via Ishasha naar Queen Elizabeth Nationaal Park – wordt het gehobbel in de auto toch iets te veel voor Finn en vraagt of we niet wat langzamer kunnen rijden. Musa laat het gas wat los en het gaat beter. Helaas hebben we de langste rijdag voor de boeg en dan is langzamer rijden niet echt een prettig vooruitzicht. We stoppen even voor een frisse neus, we geven Finn een reisziekte pilletje (die ik gelukkig nog even op de luchthaven bij vertrek had gekocht) en we kunnen verder. Musa stelt voor dat Finn naast hem voorin komt zitten. En dat is het begin van een onafscheidelijk duo voorin de auto. Alleen bij safari’s gaat Finn bij ons achterin, zodat hij kan staan. Alle andere tochtjes zit hij naast Musa, zo trots als een pauw. Samen hebben ze hele gesprekken: Engels heeft hij op school al een beetje gehad en het lef om ook dingen te gaan zeggen ontstaat spontaan.

Onze volgende bestemming is Queen Elizabeth Nationaal Park. Het is een lange maar mooie en volle reisdag naar de lodge. Bij vertrek uit Mutanda rijden we door het noorden van Bwindi Impenetrable Forest. een prachtige route met veel apen, tot vreugde van Floor. We bezoeken ook de Ishasha sector dat bekend staat om de boomklimmende leeuwen. Helaas bleek in de dagen ervoor veel grasland te zijn weggebrand. Een heel belangrijk proces om nieuw gras en dus nieuw voedsel voor de dieren weer te laten groeien. De dieren waren daardoor tijdelijk even weggetrokken en het grote wild hebben we dan ook niet gezien. Wel genoeg bokjes. We mogen bij een campsite even uit de auto om de benen te strekken, daar ligt een hele grote groep nijlpaarden, de eerste grote dieren die we zien. Dat vinden de kinderen wel spannend. Zeker als ze dan even naar de wc moeten, met apen die boven hun hoofd door de bomen slingeren en nijlpaarden op enige afstand, zonder hek tussen hen en de dieren in …

De Marafiki Safari Lodge ligt net buiten Queen Elizabeth Nationaal Park zelf. Een korte rit brengt ons naar de entree van het park, waar we een ranger mee krijgen en we het park in duiken. Gelijk raak, een serval kat in het hoge gras en niet veel later een groepje leeuwen. Wat fantastisch om zo dicht bij te kunnen zijn!

Na de gewone safari in onze eigen auto rijden we naar het Kazinga Kanaal. Hier stappen we aan boord van onze eigen kleine privé boot. Dat is fijn, we hebben de hele boot voor onszelf en kunnen heen waar we willen. Natuurlijk weet de kapitein het beste wat kan en niet en waar we het beste de dieren kunnen bekijken. Wat een plezier en wat komen we dichtbij! Die olifanten stappen gewoon bijna de boot in… De tocht kan ons niet lang genoeg duren want we zien zo veel: olifanten, buffels, knobbelzwijnen, roofvogels, pelikanen, de grootste reigersoort ter wereld en niet te vergeten nijlpaarden. Jee, wat zijn die snel onder water. Plots duiken ze op achter de boot. Gelukkig had de kapitein hem door en met een klein beetje extra gas waren we uit zijn territorium.

Nog zo’n leuke activiteit die hier echt in de top drie staat van belevenissen tijdens de reis; de Lion & Predator tracking in Queen. We verzamelen de volgende ochtend rond zonsopkomst aan de entree van het park. Er zijn in totaal twee auto’s die vandaag met de tracking meedoen. Aangezien de andere auto minder mensen heeft, gaat de bioloog – gewapend met een ‘tracker’ – bij hen in de auto. Regelmatig steekt hij zijn antenne uit de wagen om een signaal op te pakken. Het duurt niet lang voordat wij van de gebaande paden afwijken en door het hoge gras en tussen de impala’s door bij een groepje leeuwen komen die net aan het einde van hun maaltijd zijn. Iets verderop komt een leeuwin met drie dartelende welpjes vlak langs de auto lopen. Echt too cute, zonder vrees en zonder ons een blik waardig te gunnen loopt ze trots en toch ook wel alert langs de voertuigen. Magisch! Nog een stukje verderop liggen een aantal jonge mannetjes leeuwen lui uit te buiken langs de weg. Wat een ochtend! Maar tijd om te rusten is er niet. Een nieuw signaal wordt opgepakt en we zetten koers langs velden, struiken en cactusbomen… En ja hoor, we hebben geluk. Een luipaard ligt lui in de cactusboom. We staan er zowat onder!

De derde bestemming is Kibale Forest, een paar uurtjes rijden vanuit Queen Elizabeth. We zijn er mooi op tijd voor de lunch en genieten in de middag van het heerlijke verfrissende zwembad en de fijne sfeer in de lodge Turaco Treetops. We maken ons op voor wat mij betreft ook een van de hoogtepunten van de reis, de chimpansee trekking. We moeten vroeg op de volgende dag en rijden naar het ranger station van Kibale Forest National Park. Alle permits waren al gekocht, hier is alleen nog even de registratie. Omdat de kinderen 11 zijn hebben we toestemming moeten vragen om ze op deze trekking mee te laten gaan. Normaal is de minimum leeftijd 12 jaar. De papieren blijken nog niet helemaal compleet. Gelukkig heeft onze gids Musa een kort lijntje met het lokale Matoke kantoor in Entebbe om alles te gaan regelen. Als we uit de briefing komen – waar we te horen krijgen wat en hoe te gedragen bij de chimpansees – blijken de papieren inmiddels op orde. Toch moet ik als ouder ter plekke nòg een brief schrijven dat wij zelf de verantwoording nemen.

Percy is onze ranger, en we hebben geluk. We hebben een privé groepje. Alleen wij met ons vier en de gids. Alle groepen verspreiden zich over het bos. De chimps zijn luidruchtig en we horen ze wel, maar zien ze nog niet … waar zitten ze? De zoektocht gaat van start. We lopen over paden, kruipen tussen de struiken door en klauteren over boomstammen. We hebben een topgids! Percy is de eerste van de dag die de chimps weet te lokaliseren. We zien ze van echt dichtbij. Het struikgewas en toch steile helling maakt het wat lastiger, maar we zien ze en horen ze vooral ook. Ze communiceren met andere groepen over waar het beste fruit te vinden is.

Blijkbaar is het fruit in de bomen een stuk verderop goedgekeurd en de groep chimps vertrekt. Ze springen en vliegen tussen de bomen door. Jee, wat hebben wij een snelheid en flexibiliteit moeten inboeten tijdens de evolutie. We gaan achter ze aan, dus terug de heuvel op, gelukkig over betere paden richting de plek waar ze zich nu ophouden. We  zien boven ons in de bomen de dieren genieten van het fruit. Er komen er steeds meer bij, ook met kleintjes. Het is uitkijken voor ons, want de vruchten en schillen laten ze zomaar naar beneden vallen, dus een exemplaar op je hoofd is niet ondenkbaar. Er staat ook een andere groep met mensen, ze staan niet te fluisteren of zachtjes te praten… nee, het lijkt eerder op schreeuwen. Jee, zelfs de kinderen stoorden zich aan het lawaai dat deze mensen maakten. Bizar hoe onze kinderen van 11 – en waar we nog speciale toestemming voor moesten vragen – zich beter gedragen dan deze groep luidruchtige toeristen. Natuurlijk ben ik trots op onze twee ‘Freek Vonkjes’…

Het is heet en erg benauwd in het bos. De chimps zitten inmiddels hoog in de bomen en zijn uitgegeten. De warmte wordt Finn en Floor een beetje te veel. Daarom besluiten we de chimpansees lekker te laten rusten en terug te keren naar het ranger station. Onderweg laat Percy nog andere apen zien, vogels horen en vertelt ze ronduit over het leven in het bos.

Niet alleen de Chimps zijn een belevenis, ook de wandeling in Bigodi Swamp en gemeenschap is erg leuk. Allereerste moeten we rubberlaarzen passen. Gelukkig zijn er ook kleinere maten en met een paar extra sokken maken we een eventueel iets te grote maat alsnog passend. Het zijn geen enorme afstanden die we wandelend afleggen, maar momenteel wel over een natte ondergrond. Dus fijn dat de goede wandelschoenen droog en schoon kunnen blijven. We zien de hornbill en  Great Blue Turaco, maar het leuks is toch de vervet monkeys die actief in de bomen boven ons hoofd rondslingeren. Floor vindt het geweldig al die beesten. Hoewel het lopen op smalle paadjes tussen de bomen en struiken door wel wat minder favoriet is, overwint ze die angst met het zicht op apen en andere leuke dieren. We hebben een super enthousiaste gids die veel weet te vertellen

Na de moeraswandeling brengt Musa ons naar een klein lokaal dorpje, daar krijgen we door dezelfde gids uitleg over het leven hier. Mensen wonen daar waar ze werken, of werken in daar waar ze wonen. Het is maar net hoe je het bekijkt. Staat het huis tussen de banenbomen? Dan is de eigenaar druk met de verkoop van bananen, het maken van bananensap en bananen bier. We krijgen hier een uitgebreide uitleg en demonstratie over het hele productie proces. Het is mannenwerk, dus Finn mag meehelpen met het fijn kneden van de bananen, kneuzen met de bananenbladeren erbij en het zeven. Het resultaat mogen wij allemaal proeven.

We komen ook bij een groep vrouwen die manden vlechten voor de verkoop. Dit is vrouwenwerk, dus Floor mag helpen! Ze zit tussen de dames in om te kijken en leren hoe ze het doen. In eerste instantie vindt ze het vreselijk ongemakkelijk. Een dame geeft borstvoeding en een klein meisje zit haar aandachtig aan te staren. Maar als ze Floor mee laten doen met het ‘vlechten’ gaat er een wereld open en geniet ze zichtbaar van de interactie. Woorden hebben ze niet nodig om gezamenlijk tot een mooi handwerkje, een eigengemaakt onderzettertje, te komen. Ook nu pronkt deze nog op haar kamer.

Afrikaanse dans mag natuurlijk niet ontbreken. De dansen zijn energiek en zitten vol betekenis en is een vorm van communicatie tussen ritme, lichaam en de natuur. Voor iedere gelegenheid bestaat er wel een dans. We worden getrakteerd op een klein optreden. Ook hier zijn de kinderen van harte welkom om deel te nemen. Vol overgave doen ze mee, eerst onwennig en ongemakkelijk, later met alle energie die ze kunnen geven.

Tot slot komen we bij een huis tussen de koffieplanten. Dus de vrouw des huizes is druk met het plukken van koffiebonen, het roosteren ervan, het fijnmalen en uiteindelijk maken van een straf bakje koffie en thee. Floor mag meewerken, want dit is vrouwenwerk. Het valt niet mee en is fysiek zwaar werk. Wat een powervrouw. Het is wel gelukt en gezamenlijk drinken we een bakje eigengemaakte koffie. Met een sloot suiker en melkpoeder erin vindt Floor het zelfs ook lekker. Ik denk dat ik ze vanaf nu thuis ook vaker mee laat helpen in de keuken om zure gezichten te verminderen….

Als tussenstop voor de anders lange rit van Kibale Forest naar Entebbe hebben we een overnachting we bij Lake Mburo Nationaal Park. Het is een klein park met vooral klein wild, wat luipaarden en – naar zeggen – één leeuw, maar wordt zelden gezien. Samen met Kidepo Valley NP is Mburo het enige park in Oeganda met zebra’s. Giraffe’s zijn een aantal jaar geleden uitgezet en hebben hier nu een prachtige populatie. En dat hebben we geweten. Onze ranger tijdens de gamedrive door het park blijkt het leuk te vinden om zo nu en dan uit te stappen en te gaan wandelen. De eerste keer waar we dat doen is als hij een groep elanden heeft gespot. Die zijn erg schuw en met de auto dichterbij komen zou ze zeker wegjagen. Daarom stappen we uit en lopen we in een rijtje achter hem aan naar de dieren toe. Op mooie afstand kunnen we de dieren bewonderen. Echt al een hele belevenis om zo te voet, en gevoelsmatig dus erg kwetsbaar, door de natuur te lopen. Toch ook weer erg vertrouwd omdat de ranger een geweer bij zich draagt. Niet om te doden, maar om af te schrikken als het nodig mocht zijn.

De safari in Mburo is sowieso erg leuk met rennende zebra’s voor de auto, her en der een nijlpaard in een plas, prachtige roofvogels en diverse hertsoorten. Als klap op een vuurpijl zien we een hele grote groep giraffes, wel 30 tot 40 exemplaren. De ranger geeft weer aan dat we uit mogen stappen en we vervolgen onze weg door het hoge gras. Netjes achter de ranger aan. Finn vindt dit toch iets te spannend allemaal. Hij wijkt geen seconde van de ranger af…

“Wat een ervaring. Ik heb zelf al heel wat safari’s mogen maken, heel wat wild gezien, maar wandelen bij de giraffes en dat ze zo dichtbij ons durven komen is helemaal fantastisch!! Dit is veruit mijn hoogtepunt van de reis en geeft me een intens Afrika gevoel!!
Nu ik dit schrijf is het liedje ‘Africa’ van Toto op de radio, ons lijflied ook tijdens de reis, hoe toepasselijk!”

– Quote van Marielle

Wow dat is weer even back to reality. Op de vrijdagmiddag terug naar Entebbe is een hele belevenis. Wat een drukte in de stad. Het is één grote stoet van auto’s de stad in en uit … Er is niet bepaald sprake van een georganiseerde stroom auto’s. Alles staat vast en iedereen zoekt een plekje om vooruit te komen. Scooters sjezen overal tussendoor, auto’s rijden over het zand totdat ze niet verder kunnen en duwen zich dan weer terug in de rij. Politie en speciaal transport haalt ons in met loeiende sirenes via het tegenliggende verkeer. Kortom, we keken onze ogen uit. Wel wat anders dan de rust op de wegen in de rest van het land en de stilte in de parken. Ook dit maakt indruk op de kinderen. Finn vindt het vooral geweldig dat die politie in vol ornaat achter op een auto zit. Hij schrikt er inmiddels niet meer van, maar vindt het nog wel erg interessant.

In Entebbe bezoeken we ook de Entebbe Zoo, de officiële naam is het Uganda Wildlife Conservation Education Centre. De UWEC is oorspronkelijk opgericht in 1950, om in beslag genomen en gewonde dieren in het wild op te vangen. Tegenwoordig houdt de UWEC zich vooral bezig met voorlichting en natuureducatie. Na alle safari’s is een dierentuin niet de eerste activiteit waar we aan zitten te denken. Toch is het een leerzaam en erg leuk bezoek, want we volgen hier het programma ‘behind the scenes’.  Onder begeleiding van een dierenverzorger (van het UWEC) bezoeken we diverse dierenverblijven en krijgen we uitleg over de verzorging van de dieren en hoe het UWEC werkt. Voor de kinderen een uitgelezen kans om dieren van echt dichtbij te bewonderen en soms bijna aan te kunnen raken.

Na een intensieve reis is het goed om even bij te komen. Met alle avonturen en ontmoetingen nog vers in ons geheugen vliegen we van Entebbe naar Zanzibar. Een directe vlucht van een uurtje brengt ons naar een heel andere wereld. Heerlijke temperaturen, wuivende palmbomen, blauw water en een fantastisch klein hotelletje direct aan zee, Uzuri Villa’s. Eten hier is met een Italiaanse slag en Swahili invloeden, de twee honden van het hotel zijn grote vrienden van de kinderen en de kamers zijn erg sfeervol ingericht.

Hier hebben we helemaal geen programma, gaan lekker mee op het ritme van de dag. Uitslapen, genieten van een heerlijk ontbijt, relaxen bij het zwembad en het maken van strandwandelingen. We maken uiteraard nog wel een excursie het water op, zwemmen tussen de kleurrijke vissen bij het koraal en we zien prachtige zeesterren. Echt even bijkomen en nagenieten van een prachtige reis door Oeganda, want wat was het mooi en wat hebben we genoten!